Od czego zacząć spotkanie z psychoterapeutą poznawczo-behawioralnym?

Kiedy zapada decyzja o umówieniu się na spotkanie z psychoterapeutą, w głowie pojawia się szereg pytań, tym bardziej, że oferta rodzajów psychoterapii jest bardzo szeroka. Na stronach gabinetów psychoterapeutycznych możemy przeczytać w jakim nurcie pracuje dany terapeuta, w jakich obszarach się specjalizuje. Często zdarza się jednak, że uzyskane w Internecie informacje nie do końca jasne są dla osoby, która do tej pory nie korzystała z tego rodzaju wsparcia. Zupełnie naturalne jest również to, że osoba może nie rozumieć motywów swoich zachowań, przeżywanych emocji. Jednym słowem – może nie mieć do końca sprecyzowanego w głowie celu terapii. Często niejasny może być dla niej nawet powód, dla którego zgłasza się na terapię. Czujemy, że jest nam trudno opisać to co przeżywamy. Wiemy, że coś w naszym życiu przeszkadza nam osiągnąć satysfakcję, lecz nie wiemy czym to jest.

Spis treści:

• Pierwsza wizyta u psychoterapeuty poznawczo-behawioralnego
• Terapia poznawczo – behawioralna – założenia

Pierwsza wizyta u psychoterapeuty poznawczo-behawioralnego

Pierwsze spotkanie u psychoterapeuty może wywoływać szereg obaw co do tego jak ono będzie wyglądało, jak również lęku przed rozmową na niekiedy bardzo intymne tematy z obcą osobą. Pierwsze spotkanie z psychoterapeutą poznawczo – behawioralnym to wspólna rozmowa mająca na celu przyjrzenie się obecnemu funkcjonowaniu jak również zgłaszanym przez klienta trudnościom.

Przed spotkaniem można zadać sobie pytanie – „Co chciałbym/chciałabym uzyskać po terapii? Co chciałabym zmienić w ważnych dla siebie sferach – społecznej, zawodowej, rodzinnej?”. Jednak to rolą terapeuty jest pomoc klientowi w doprecyzowaniu odpowiedzi na te pytania. Nie trzeba zatem przygotowywać się na pierwsze spotkanie z terapeutą. Zadanie sobie pytań o to, co chcę zmienić w swoim życiu, aby było mi lepiej, może natomiast ułatwić to pierwsze spotkanie. Być może pomocne w przygotowaniu się na pierwsze spotkanie z terapeutą będą poniższe pytania:

• Co jest bezpośrednim powodem mojego zgłoszenia się na terapię?
• Jakie sytuacje w ciągu ostatniego tygodnia obrazują problem, z którym zgłaszam się na terapię?
• Jak wygląda moje obecne funkcjonowanie w obszarze rodzinnym, zawodowym, społecznym?

Zazwyczaj terapia poznawczo – behawioralna poprzedzona jest 1-3 konsultacjami. Nie zawsze osoba zgłaszająca się na terapię decyduje się na jej podjęcie. Czasem konsultacje pozwalają na przyjrzenie się swojej gotowości do zmiany, jak również mogą być pomocne w nazwaniu swoich obszarów do rozwoju.

Decyzja o terapii może przyjść w innym momencie życia i to też jest w porządku.

W trakcie pierwszych konsultacji terapeuta pomoże rozmówcy w dookreśleniu powodu, dla którego osoba decyduje się na terapię. Pomoże również w ustaleniu celów – w czym terapia mogłaby jej pomóc. Terapię poprzedza ustalenie kontraktu. Są to zasady, które będą obowiązywały w trakcie trwania terapii – czas trwania, cele, miejsce, częstotliwość i czas spotkań, zasady odwoływania sesji, płatność za sesje, jak wygląda koniec terapii, zasady kontaktu między sesjami. Omówienie tego ma na celu stworzenie dla klienta bezpiecznych i przewidywalnych warunków do pracy nad ważnymi dla siebie obszarami. Terapeuta zapoznaje również klienta z podstawowymi założeniami terapii poznawczo – behawioralnej. Opowiada, w jaki sposób będzie wyglądała terapia. 
Początkowo terapia koncentruje się na teraźniejszym funkcjonowaniu i uchwyceniu typowego dla danej osoby sposobu myślenia.

Terapia poznawczo – behawioralna – założenia

Terapia poznawczo-behawioralna bazuje na założeniu, że to nie sytuacja wpływa bezpośrednio na emocje jakie przeżywamy, lecz to jakie myśli pojawiają się w nas w odpowiedzi na daną sytuację.

Przykładem mogą być myśli pojawiające się u różnych osób w odpowiedzi na zbliżającą się pierwszą sesję u psychoterapeuty – jedna osoba może pomyśleć – „jestem podekscytowana/y zbliżającą się sesją, w końcu będę mogła/ mógł z kimś porozmawiać i sobie pomóc”, ktoś inny może pomyśleć: „to i tak mi nic nie da, nie da się mi pomóc”. Jak możemy się domyślić,  pierwszej osobie mogą towarzyszyć emocje radości, być może lekkiego lęku połączonego z nadzieją, drugiej zaś smutek, a nawet złość, frustracja. Gdy jesteśmy w negatywnym nastroju, nasza perspektywa nie pokrywa się z obiektywnymi faktami, wszystko widzimy „czarno – białe”. To właśnie terapia umożliwia identyfikację zniekształconych myśli, jak również uczy jak zmienić swój sposób myślenia. Obok zmiany sposobu myślenia nacisk kładziony jest także na zmiany behawioralne, a więc rozwiązywanie problemów, pokonywanie unikania pewnych działań, decyzji, angażowanie się w różne aktywności. 

Sesje, zwłaszcza na początku terapii, nakierowane są na analizę funkcjonowania w trakcie tygodnia, pojawiających się trudności, szukaniu powtarzających się wzorców zachowań i identyfikowaniu przekonań, które utrudniają klientowi samodzielne rozwiązanie napotykanych problemów. To właśnie identyfikacja nieadaptacyjnych przekonań, ukształtowanych już we wczesnym dzieciństwie, ale nadal obecnych w dorosłości, i ich zmiana na bardziej aktualne i przystosowawcze w dorosłym życiu są głównym celem terapii. 

Ćwiczone podczas sesji nowe umiejętności jak również wnioski wyciągnięte w trakcie spotkań z terapeutą, są później praktykowane w ciągu tygodnia w ramach pracy własnej między sesjami. Wszystkie te działania mają pomóc osobie w nabywaniu nowych umiejętności do samodzielnego radzenia sobie z pojawiającymi się trudnościami w przyszłości. 

Pamiętaj, że terapeuta spotyka się z Tobą w gabinecie, aby wspólnie towarzyszyć Ci w procesie zmiany. Dysponuje wiedzą, która może pomóc Ci zrealizować swoje cele, jednak to Ty dokonujesz zmian w swoim życiu. Jeśli w trakcie spotkań z terapeutą pojawiają się w Twojej głowie pytania, nie obawiaj się ich zadać – terapeuta jest po to, by na nie odpowiedzieć.

Karolina Pietrzak – psycholog, certyfikowana psychoterapeutka.

Psycholog Wrocław – umów wizytę online lub telefonicznie 

Zapraszamy! Ośrodek Psychoterapii Przystań