Konsultacje rodzicielskie u psychologa dziecięcego to usługa skierowana dla rodziców, którzy szukają pomocy w zrozumieniu i radzeniu sobie z trudnościami, które ich dziecko przeżywa. Psycholog dziecięcy jest specjalistą w dziedzinie rozwoju dzieci, psychologii dziecięcej oraz metodach wspierania rodziców w rozwoju ich dzieci.
Konsultacje te mogą dotyczyć wielu różnych kwestii, takich jak:
Zachowanie dziecka: problemy z zachowaniem, trudności w szkole, agresja, problemy w relacjach z rówieśnikami itp.
Problemy emocjonalne: lęk, depresja, niepokój, problemy z adaptacją itp.
Problemy rozwojowe: opóźnienia w rozwoju, trudności w nauce, problemy z uwagą itp.
Problemy rodzinne: konflikty rodzinne, problemy wychowawcze, trudności w relacjach rodzinnych itp.
CZEMU SŁUŻĄ KONSULTACJE RODZICIELSKIE?
Wsparcie rodziców: rodzice często borykają się z trudnościami wychowawczymi, które mogą prowadzić do stresu, frustracji i poczucia bezradności. Konsultacje rodzicielskie oferują im wsparcie i pomoc w radzeniu sobie z tymi wyzwaniami.
Edukacja: spotkania mogą pomóc rodzicom w zrozumieniu norm rozwojowych dzieci oraz w radzeniu sobie z trudnościami rozwojowymi i emocjonalnymi, które mogą się pojawić na różnych etapach rozwoju dziecka.
Wczesne wykrywanie problemów: wizyty mogą ułatwić wykrycie ewentualnych trudności rozwojowych, emocjonalnych i behawioralnych u dzieci. Wczesna interwencja może przynieść korzyści w postaci szybszego i skuteczniejszego radzenia sobie z tymi problemami.
Budowanie lepszych relacji: konsultacje rodzicielskie mogą pomóc w budowaniu silniejszych i bardziej otwartych relacji między rodzicami a dziećmi.
Wsparcie w problemach szkolnych: konsultacje rodzicielskie mogą pomóc rodzicom w radzeniu sobie z problemami szkolnymi dziecka, takimi jak trudności z nauką, problemy z relacjami w szkole, czy też trudności z uwagą i koncentracją.
Podczas konsultacji, psycholog dziecięcy wspiera rodziców w zrozumieniu przyczyn trudności, w zidentyfikowaniu skutecznych strategii radzenia sobie oraz w zbudowaniu lepszych relacji z dzieckiem. Psycholog może również pomóc rodzicom w zrozumieniu norm rozwojowych i potrzeb dziecka, co może być szczególnie pomocne w przypadku dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Warto również podkreślić, że konsultacje rodzicielskie mogą być również skierowane na pomoc rodzicom w radzeniu sobie z własnymi problemami emocjonalnymi i w relacjach rodzinnych, które mogą wpływać na zachowanie i rozwój dziecka.
Potrzebuję wakacji po wakacjach. Brzmi znajomo? Sezon urlopowy dobiega końca i być może udało Ci się skorzystać z wypoczynku. Czeka Cię jeszcze powrót do pracy po urlopie i adaptacja do codzienności na nowo. Urlop spędzony na odpoczynku od pracy nie tylko pozwala na naładowanie baterii, ale również jest jednym z czynników chroniących przed nadmiernym przeciążeniem, które może prowadzić do wypalenia zawodowego.
Powszechnym zjawiskiem jest nasilenie pozytywnych emocji podczas urlopu a ich spadek w okresie pourlopowym. W czterech popularnych miastach turystycznych w Chinach poproszono urlopowiczów o wypełnienie kwestionariuszy mierzących poziom emocji i dobrostanu (Yu, SMale, Xiao, 2021) w trakcie pobytu, oraz 4 i 8 tygodni po wypoczynku. W trakcie urlopu przeważały wśród badanych emocje pozytywne, które słabły w ciągu dwóch miesięcy po urlopie. Największy spadek odnotowano w ciągu pierwszych 4 tygodni. W tym czasie nasiliły się również trudne emocje, które przeżywali niedawni turyści. Obniżeniu uległo także ich poczucie dobrostanu związanego z odczuwaniem przyjemności (tzw. hedonistycznego).
Jak zadbać o siebie po urlopie?
Pierwszym etapem jest przygotowanie do urlopu. Być może znane jest Ci sformułowanie „podatek od urlopu”, który płaci się spędzając nadliczbowy czas w pracy przed i po dniach wolnych nadrabiając zadania. Płacenie podatków nie należy do najprzyjemniejszych czynności. Aby zminimalizować nasze koszty, zacznijmy od samego planowania urlopu. Warto wybrać spokojniejszy okres w pracy. Dzięki temu unikniesz martwienia się o piętrzące się na Twoim biurku zadania. Pozwól przygotować się do Twojej nieobecności współpracownikom i klientom informując ich o planowanym urlopie z kilkutygodniowym wyprzedzeniem. Kolejnym krokiem jest dokończenie naglących zadań, które nie mogą poczekać dwóch tygodni i w których nie będą w stanie pomóc Ci inne osoby. Zaplanuj również czas potrzebny na przekazanie obowiązków współpracownikom, którzy będą Cię zastępować. Efektywne delegowanie zadań wymaga przygotowania. Tym sposobem zmniejszasz szanse na pojawienie się telefonów z pytaniami z pracy w trakcie Twojego wypoczynku. Ustaw również automatyczną odpowiedź z poczty elektronicznej na czas trwania urlopu z informacją, kiedy wrócisz i z kim można się kontaktować w pilnych kwestiach.
Pozwól sobie na odłączenie się od pracy. Postawienie granicy między życiem prywatnym a pracą jest istotne zwłaszcza obecnie, gdy dla wielu dom stał się biurem. Jeśli nie wyjeżdżasz lub znaczną część urlopu spędzisz w domu, zadbaj o reorganizację swojej przestrzeni, tak żeby przedmioty związane z Twoją pracą nie przypominały Ci o niej.
Nasilającym się zjawiskiem związanym z pracą zdalną jest tzw. Zoom Fatigue – rodzaj zmęczenie czy nawet wyczerpania po spotkaniach z wykorzystaniem komunikatorów internetowych do rozmów wideo. Pozwól sobie odpocząć od świata online. Profesor Jeremy Bailenson z Uniwersytetu Stanforda zidentyfikował przyczyny zwiększonego zmęczenia po spotkaniach online. Jedną nich jest przedłużające się spoglądanie z bliskiej odległości w ekran, co jest dla nas zbyt intensywnym doświadczeniem. Dlatego podczas urlopu pozwól sobie odpocząć od korzystania z komputera i telefonu. Jeśli to możliwe spotkaj się z bliskimi na żywo. Środowisko online sprawia, że ilość zażywanego ruchu maleje. Jeśli obserwujesz to również u siebie, zapewnij sobie dawkę aktywności fizycznej podczas urlopu.
Powrót do pracy po urlopie – adaptacja do codzienności
W ciągu życia mierzymy się z różnymi sytuacjami, które wymagają od nas dostosowania się. Taki proces powtórnej adaptacji do codzienności zachodzi również po naszym powrocie z urlopu do pracy. Szybko przyzwyczajamy się do tego co dobre, jednak urlop jest ograniczony w czasie. Wakacje to często znacząca zmiana rytmu życia. Daj sobie przynajmniej kilka dni na organizację po powrocie. Wróć z wyjazdu parę dni przed końcem urlopu, żeby na spokojnie zająć się bieżącymi sprawami, jak choćby powycieczkowe pranie czy zrobienie zakupów. Zadbaj również o odpoczynek i regenerację po podróży. Taki mechanizm sprawi, że powrót do pracy po urlopie będzie dla Twojego organizmu mniej uciążliwy.
Nawyki a urlop
Zwłaszcza te dotyczące spania. Jeśli podczas urlopu pora, o której wstajesz znacząco się zmieniła, kilka dni przed powrotem do pracy przywróć ją do codziennego rytmu. Kładź się i wstawaj o porach zbliżonych do tych z tygodnia pracy. Paul Walker, autor książki Dlaczego śpimy, zwraca uwagę na niewystarczającą liczbę snu wśród dorosłych. Deprywacja snu negatywnie wpływa na naszą efektywność poznawczą (pamięć, uczenie się), a ta z pewnością się nam przyda na wysokim poziomie w pierwszych dniach po urlopie.
Jednym z urlopowych koszmarów może być wyobrażenie o liczbie zadań, która czeka na nas po powrocie. Realistycznie podejdź do zadań, które jesteś w stanie zrealizować w ciągu pierwszych dni po urlopie. Daj sobie przestrzeń na rozbieg. Nawet kilka minut przerwy spędzonej na przyjemnej dla Ciebie czynności (np. przesłuchanie ulubionej piosenki) lub zadaniu o innej specyfice niż to, którym się właśnie zajmowałeś, pomoże odgonić poczucie zmęczenia.
Aktywność fizyczna podczas urlopu i po powrocie do pracy
Ćwiczenia fizyczna poprawiają funkcjonowanie obszaru w mózgu odpowiedzialnego za pamięć. Co więcej wystarczy raz poćwiczyć, aby zwiększyć poziom dopaminy, serotoniny i noradrenaliny, które odpowiadają za dobry nastrój. Badania Wendy Suzuki pokazały, że już pojedyncze ćwiczenia zwiększają zdolność do koncentracji przez kolejne dwie godziny.
W pierwszych dniach po urlopie zadbaj o swoje zasoby – świeżo naładowane baterie. Daj sobie czas i przestrzeń na ponowne przyzwyczajenie się do codziennych nawyków i rutyny. Po pracy zaplanuj aktywności, które sprawiają Ci przyjemność i relaksują. Zadbanie o granice i równowagę między pracą a życiem prywatnym sprawi, że powrót do pracy po urlopie będzie jak miękkie lądowanie.
Karolina Ścigała – psycholożka i psychoterapeutka. W Ośrodku Psychoterapii Przystań pracuje w języku polskim i angielskim z dorosłymi i młodzieżą.
Seksuolog to ekspert w dziedzinie seksuologii, czyli gałęzi medycyny poświęconej zdrowiu seksualnemu człowieka: jego potrzebom, życiu płciowemu, relacjom partnerskim, jak również wszelkim nieprawidłowościom czy wręcz patologiom w tej sferze.
Większość seksuologów posiada również określoną specjalizację medyczną np. urologa czy ginekologa. Zawód ten mogą wykonywać również absolwenci psychologii. Zarówno w pierwszym, jak i w drugim przypadku wymagane jest ukończenie studiów podyplomowych z zakresu seksuologii.
Seksuolog-lekarz ma uprawnienia do przeprowadzania badań i przepisania odpowiednich leków. Seksuolog z dyplomem psychologa będzie natomiast zorientowany na pomoc w zakresie emocji. Oczywiście, w razie potrzeby każdy specjalista zdecyduje się pokierować pacjenta na dalsze badania diagnostyczne. Terapia u seksuologa wywołuje w ludziach na tyle silne obawy, że większość z nas nawet nie próbuje zadać sobie pytania, w czym mógłby on nam właściwie pomóc. Tymczasem zakres usług seksuologicznych jest niezwykle szeroki. Nawet jeśli w tej chwili nie odczuwamy żadnej potrzeby kontaktu z takim specjalistą, warto pamiętać o tej profesji na przyszłość.
Pierwsza wizyta u seksuologa
Seksuolog rozpoczyna badanie od gruntownego wywiadu. Można spodziewać się więc pytań dotyczących naszego ogólnego stanu zdrowia, przyjmowanych leków, przebytych chorób czy odniesionych urazów. Następnie zostaniemy poproszeni o przedstawienie sprawy, która skłoniła nas do pojawienia się w gabinecie. Wiele osób zadaje sobie też pytanie, czy u seksuologa trzeba się rozebrać. W uzasadnionych przypadkach może się to zdarzyć, że zostanie nam zaproponowane badanie fizykalne u seksuologa z wykształceniem medycznym.
Niezależnie od przedstawionego przez pacjenta problemu, specjalista powinien się wykazać taktem, spokojem oraz bezstronnością. Chociaż pierwszej wizycie u seksuologa może towarzyszyć spory stres, należy zdać sobie sprawę, że umiejętność kontaktu z drugim człowiekiem stanowi integralną część tej profesji. Warto więc zaufać wybranemu specjaliście i spróbować wraz z nim rozwiązać dręczącą nas sprawę. Niektórzy seksuolodzy oferują nie tylko terapię indywidualną, lecz także terapię dla par. Stanowi to świetną okazję, aby pod czujnym okiem eksperta porozmawiać o swoich trudnościach i oczekiwaniach w związku.
Dla kogo jest seksuolog?
Praktycznie każdy człowiek odczuwający jakikolwiek dyskomfort na myśl o własnym życiu płciowym. W przypadku mężczyzn chodzi bardzo często o problemy w zakresie sprawności seksualnej: zaburzenia erekcji, ejakulacji albo ogólny spadek libido. Wielu mężczyzn zgłasza się do seksuologa również z powodu braku akceptacji własnej orientacji seksualnej bądź kłopotów z tożsamością płciową. Kobiety najczęściej przychodzą z zaburzeniami popędu płciowego, zbyt niskie libido. Często są to kwestie związane z awersja seksualną, utratą potrzeb seksualnych. Są też przypadki dotyczące bólu , mowa tu o dyspareunii, czyli odczuwaniu bólu podczas stosunku seksualnego oraz o pochwicy, która oznacza mimowolne kurczenie się mięśni przy wejściu do pochwy mogące powodować ból w trakcie stosunku.
Na początku wywiadu pacjent zostanie zapytany, z jakim problemem przyszedł, jak długo dany problem trwa i jak sobie z nim radził do tej pory. Pojawi się też pytanie o podejście do spraw intymnych oraz o to, jakie wyobrażenie na ich temat zostało wyniesione z domu rodzinnego. Czy miała w nim miejsce szeroko pojęta edukacja seksualna? A jeśli tak, to jaka? Czy była ona adekwatna do wieku pacjenta ? Czy była oparta o aktualną wiedzę medyczną?
Dzięki temu terapeuta może ocenić, czy problem nie zaczął się już dawno temu. Zapewne padną też pytania o kwestie medyczne, a także o to, co się dzieje w obecnym życiu pacjenta pod kątem stresu, satysfakcji z pracy, oraz o relacje. Informacje te pokazują, jaką ktoś ma aktywność psychiczną i fizyczną. Pozwalają poznać pacjenta, jego nastawienie do innych ludzi, do problemów, do siebie, jego sposoby radzenia sobie i reagowania. Dzięki temu można podjąć decyzję dotyczącą konieczności i rodzaju terapii. Każdy z nas ma inne bariery związane ze skrępowaniem czy wstydem. Z założenia płeć ginekologa czy seksuologa powinna być nam obojętna. Warto pamiętać, że nie idziemy do kobiety czy mężczyzny, ale do osoby kompetentnej w danej dziedzinie.
Niejednokrotnie pacjenci pytają o długość trwania terapii. Okres jej trwania zależy często od danego problemu, ale także od tego w jakim nurcie i jakimi sposobami pracuje dany terapeuta. Przy głębszych problemach związanych z intymnością, fizyczną bliskością na tle nadużyć seksualnych trzeba się liczyć z tym, że terapia seksuologiczna może potrwać dłużej.
Na co zwrócić uwagę wybierając się do seksuologa?
Wybierając seksuologa, warto zwrócić uwagę na takiego specjalistę, który w swojej pracy poddaje się ciągłej superwizji, czyli współpracuje z innym bardziej doświadczonym seksuologiem – certyfikowanym superwizorem. Spotyka się z nim regularnie , aby omówić swoją pracę z pacjentami. Świadczy to o tym, że dany specjalista dba o jak najwyższy standard swojej pracy.
Magdalena Tomecka – Psychoterapeutka w trakcie szkolenia. W Ośrodku Psychoterapii Przystań prowadzi psychoterapię osób dorosłych.
Bibliografia Marta Szarejko – „Seksuolożki, sekrety gabinetów”, „Seksuolożki, nowe rozmowy”.
Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) to zaburzenie psychiczne, w przebiegu którego występują okresowo dwa bieguny zaburzeń psychopatologicznych – epizody manii i depresji. W tym artykule opiszę czym jest ChAD oraz jakie są możliwe sposoby leczenia choroby afektywnej dwubiegunowej.
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe, to zaburzenia nastroju, w przebiegu których poza depresją pojawia się „drugi biegun”. Czym on jest? Mogą to być różnorodne stany od hipomanii do manii lub stany mieszane. Hipomania to kilkudniowy stan poprawy funkcjonowania, podwyższonego nastroju; mania to stan wzmożonego nastroju, wyrażać się może euforią lub rozdrażnieniem.
Stany mieszane natomiast, które są zjawiskiem stosunkowo częstym, charakteryzują się równoczesnym występowaniem pojedynczych objawów depresji i manii lub hipomanii.
Jak widać, obraz CHAD może być bardzo różnorodny i nie zawsze jest jednoznaczny (szczególnie trudne do zdiagnozowania są stany subkliniczne), co utrudnia trafną diagnozę. Szczególne trudność powodować może rozpoznanie hipomanii, która często przeżywana jest jako poprawa nastroju, powrót do dobrego samopoczucia, stan, na który pacjent nie uskarża się.
Kryteria diagnostyczne
Przyjrzyjmy się bliżej wskaźnikom, na podstawie których diagnozowane są poszczególne stany. Co ważne, objawy muszą utrzymywać się przy depresji co najmniej 2 tygodnie, przy manii – tydzień.
Kryteria diagnostyczne – depresja:
Objawy trwają minimum 2 tygodnie A. objawy podstawowe: 1. obniżony nastrój, przez większą część dnia niemal codziennie, niepodlegający wpływowi wydarzeń zewnętrznych 2. utrata zainteresowań i zdolności odczuwania radości 3. zmniejszenie energii lub wzmożona męczliwość, zmniejszenie aktywności B. objawy dodatkowe: – osłabienie koncentracji i uwagi lub przejawy zmniejszonej zdolności myślenia lub skupienia się takie jak niezdecydowanie lub wahanie się, – niska samoocena i mała wiara w siebie. Spadek zaufania i szacunku do siebie – poczucie nadmiernej i nieuzasadnionej winy i nieracjonalne wyrzuty sumienia – pesymistyczne widzenie przyszłości – nawracające myśli o samobójstwie i śmierci lub jakiekolwiek czyny samobójcze – zaburzenia snu (zwykle poranne budzenie się, trudności w zasypianiu) – zmniejszony apetyt (zwykle obniżony, chudnięcie)
W depresji psychotycznej dodatkowymi objawami są urojenia, omamy, ciężkie zahamowanie psychoruchowe.
Kryteria diagnostyczne – mania:
Zmiana nastroju jest wyraźna i utrzymuje się przynajmniej przez tydzień 1. wzmożona aktywność lub niepokój fizyczny 2. wzmożona rozmowność (potrzeba mówienia) 3. gonitwa myśli lub subiektywne odczuwanie ich przyspieszenia 4. utrata normalnych zahamowań społecznych, prowadząca do zachowań niedostosowanych do okoliczności 5. zmniejszona potrzeba snu 6. wzmożona samoocena lub poczucie wyższości 7. łatwa odwracalność lub stałe zmiany aktywności lub planów 8. zachowania bezceremonialne lub lekkomyślne, z niedocenianiem ryzyka 9. wzmożona energia seksualna lub seksualne nietakty
W manii psychotycznej pojawiają się dodatkowo urojenia wielkościowe, urojenia mocy i misji, nasilona gonitwa myśli i słowotok, bezsenność i zaniedbywanie jedzenia i picia.
Kryteria diagnostyczne hipomania:
– trwa kilka dni – objawy są mniej nasilone niż w manii (są jednak bardziej przewlekłe i wyraźne niż w cyklotymii) – brak urojeń i omamów – zachowany częściowy krytycyzm – stałe, łagodne wzmożenie nastroju – większa pewność siebie i wyraźnie dobre samopoczucie – zwiększona energia i aktywność – zmniejszony lęk społeczny – gadatliwość – zwiększona liczba kontaktów z otoczeniem, spoufalanie się – wzmożenie popędu seksualnego – zmniejszona potrzeba snu.
Hipomania przekształcić się może albo w manię, albo w depresję.
Pierwsze objawy zaburzeń afektywnych dwubiegunowych
W zależności od typu CHAD może mieć różne początki i odmienne przebiegi (różna częstotliwość i długość nawrotów i remisji), dlatego też mówi się o spectrum zaburzeń dwubiegunowych. Najczęściej przebiega w sposób bardzo nieregularny i różnorodny. Pierwsze objawy mogą pojawiać się między 17 a 21 r. ż.
Diagnoza zaburzeń afektywnych dwubiegunowych
Ponieważ pierwsze stany manii czy hipomanii mogą pojawiać się po wielu epizodach depresji nawracającej, diagnoza zburzeń afektywnych dwubiegunowych nie jest łatwa. Istnieje kilka kwestionariuszy, które pozwalają wychwycić występowanie objawów charakterystycznych dla manii i hipomanii. Są to m. in. : Kwestionariusz Zaburzeń Nastroju (MDQ), HCL – 32 i HCL – 16 . Poniżej zamieszamy kilka pytań, które mają charakter orientacyjny i pozwalają zwrócić uwagę na istotne objawy (5):
Czy był w Twoim życiu okres, kiedy byłeś inny niż zazwyczaj i: 1. czułeś się tak dobrze i tak „super”, że inni ludzie myśleli, że nie jesteś zwykłym, normalnym „sobą” lub byłeś na takim „wyżu”, że wpadłeś z tego powodu w kłopoty? 2. byłeś tak rozdrażniony, że krzyczałeś na innych lub zaczynałeś bójki lub kłótnie? 3. byłeś znacznie bardziej pewny siebie niż zwykle? 4. spałeś znacznie mniej niż zazwyczaj i byłeś wyspany? 5. byłeś znacznie bardziej aktywny i robiłeś więcej rzeczy niż zwykle? 6. byłeś znacznie bardziej zainteresowany seksem niż zwykle? 7. robiłeś rzeczy dla Ciebie niezwykłe lub takie, o których można by powiedzieć, że są zbędne, pochopne czy ryzykowne? 8. wydałeś pieniądze w sposób, który sprowadził kłopoty na Ciebie i Twoja rodzinę?
Na uwagę zasługują też pewne charakterystyczne cechy epizodów depresyjnych, gwałtowny rozwój depresji i duża ilość epizodów, nieskuteczność leków przeciwdepresyjnych. Warto też wspomnieć o regule „3”, wykrywającej „miękkie” cechy dwubiegunowe u osób z depresją nawracającą. Reguła ta odnosi się do powtarzalności, cykliczności pewnych cech biograficznych i zachowań u osób, u których zdiagnozowano zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Znajdują się na niej (1):
więcej niż 3 epizody depresyjne,
3 nieudane małżeństwa,
3 nieudane terapie lekami przeciwdepresyjnymi,
3 krewni pierwszego stopnia z zaburzeniami afektywnymi,
obecność w wywiadzie rodzinnym zaburzeń afektywnych w 3 pokoleniach,
wybitne osiągnięcia członków rodziny w 3 różnych obszarach,
wykonywanie równocześnie 3 zawodów,
płynność w 3 językach (w grupie osób urodzonych w USA),
3 różne profesje (wykonywane jednocześnie),
3 współistniejące zaburzenia lękowe,
triada wcześniejszych diagnoz zaburzeń osobowości (histrionicznej, psychopatycznej lub borderline),
triada cech: labilność nastroju, energia–aktywność, śnienie na jawie,
ekstrawagancja wyrażająca się triadą jaskrawych kolorów,
nadużywanie 3 substancji psychoaktywnych,
3 zaburzenia związane z kontrolą impulsów,
jednoczesne umawianie się na randki z 3 osobami.
Współwystępowanie z innymi schorzeniami
Zaburzeniom afektywnym dwubiegunowym czeto towarzyszą inne zaburzenia psychiczne i schorzenia somatyczne. CHAD często współwystępuje z: ADHD, zaburzeniami lękowymi, uzależnieniami, zburzeniami lękowymi, zburzeniami osobowości, chorobami somatycznymi (nadwagą i otyłością, zespołem metabolicznym, cukrzycą, nadciśnieniem, migrenami, dysfunkcjami tarczycy, chorobami sercowo – naczyniowe).
Leczenie zaburzeń afektywnych dwubiegunowych
Ze względu na swoją różnorodność, zmienną dynamikę, trudności diagnostyczne, współwystępowanie i nakładanie się innych zaburzeń emocjonalnych i somatycznych, najskuteczniejszym leczeniem jest podejście kompleksowe. Podstawą jest farmakoterapia, a leki (stabilizatory nastroju) muszą być przyjmowane cały czas. Niestety czas diagnozy i dobrania odpowiedniego leczenia jest długi i średnio wynosi kilka lat. Farmakoterapia w chorobie afektywnej dwubiegunowej nastawiona jest na: usuwanie epizodów, zapobieganie kolejnym nawrotom oraz zatrzymanie postępujących zmian w układzie nerwowym. Nieocenionym wsparciem dla farmakoterapii jest psychoedukacja i psychoterapia.
Psychoedukacja pacjenta (i w miarę możliwości również jego rodziny, bliskich) dotycząca specyfiki choroby i jej leczenia (rola farmakoterapii) odgrywa szczególnie ważną rolę, a jej skuteczność została potwierdzona w badaniach. Kompleksowy plan psychoedukacji zawiera (2): 1) informacje na temat choroby: czynniki etiologiczne,objawy, przebieg zaburzenia, rokowanie; 2) strategię leczenia farmakoterapeutycznego z uwzględnieniem działań niepożądanych i ryzyka związanego z przerwaniem leczenia; 3) wpływ substancji psychoaktywnych na przebieg choroby i leczenia; 4) naukę wczesnego rozpoznawania nawrotów i sposobów radzenia sobie z nimi. Ważne jest zidentyfikowanie charakterystycznych dla danego pacjenta czynników zwiększających ryzyko nawrotu, objawów poprzedzających nawrót choroby oraz stworzenie planu działania i wypracowanie strategii radzenia sobie na wypadek nawrotu. Wielu chorych z CHAD na podstawie własnego doświadczenia identyfikuje swoiste dla siebie czynniki zwiększające ryzyko kolejnego nawrotu; 5) rozpoznanie czynników wpływających korzystnie na stan zdrowia psychicznego danej osoby oraz naukę radzenia sobie ze stresem, wyrabiania nawyków regularnego trybu życia, jak również umiejętności rozwiązywania problemów.
Psychoterapia powinna być dostosowana do fazy choroby i aktualnych możliwości pacjenta, Interwencje poznawczo-behawioralne nie są możliwe na każdym etapie choroby; w zależności od stanu pacjenta stosuje się od krótkich, 15 – 20 minutowych interwencji po 60-cio minutowe sesje. Także w zależności od fazy choroby – nasilenia objawów bądź remisji stosuje się różnorodne działania – od psychoterapii poznawczo-behawioralnej po psychoterapię wspierającą i interwencje skoncentrowane na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie.
Skuteczność psychoterapii wyraża się w dobrej współpracy pacjenta i lekarza w zakresie przyjmowania leków oraz zmiany i utrzymywania pożądanych, wspierających relacji społecznych. Te ostatnie są ważne nie tylko na fakt, że mogą stanowić źródło wsparcia bądź silnego stresu, ale także ze względu na to, że z funkcjonowaniem społecznym wiązać się może rytm biologiczny pacjenta. Duże zaniedbania dotyczące rytmów snu i czuwania podobnie jak silny albo przedłużający się stres mogą być dodatkowymi czynnikami wyzwalającymi nawrót choroby.
Jeżeli chodzi o podejścia psychoterapeutyczne, w leczeniu CHAD na szczególną uwagę zasługuje psychoterapia poznawczo-behawioralna, która łączy w sobie elementy oddziaływań interpersonalnych, regulację rytmów biologicznych, pracę nad przekonaniami (negatywne postrzeganie siebie, otaczającej rzeczywistości i przyszłości – w depresji i pozytywnie zniekształcony obraz siebie, otaczającej rzeczywistości i przyszłości – w manii) i emocjami oraz oddziaływania behawioralne.
Agata Hensoldt – Jankowska – psycholożka, certyfikowana psychoterapeutka, w Ośrodku Psychoterapii Przystań prowadzi psychoterapię indywidualną i grupową osób dorosłych oraz psychoterapię par
Bibliografia: (1) A. Gorostowicz, M. Siwek: Trudności w diagnostyce choroby afektywnej dwubiegunowej, Psychiatr Psychol Klin 2018, 18 (1), p. 61–73 (2) K. Jakuszkowiak-Wojten, M. Gałuszko-Węgielnik, A. Wojtas: Rola psychoterapii poznawczo–behawioralnej w leczeniu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych w: Psychiatria 2012, tom 9, nr 1 tom 9, nr 1, 36–41 (3) Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania ICD-10. Badawcze kryteria diagnostyczne, Kraków – Warszawa 1998 (4) Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD – 10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne, Kraków – Warszawa 2000, UWM „Vesalius” Instytyt Psychiatrii i Neurologii (5) https://www.centrumdobrejterapii.pl/materialy/depresja-czy-choroba-dwubiegunowa-kwestionariusz-zaburzen-nastroju/ Szkolenie „Zagadnienia psychiatrii i psychologii klinicznej” Copernicus College
Jeśli jesteś mamą i choć raz pomyślałaś „czy tylko ja tak mam?” – ten newsletter jest dla Ciebie.
Subskrybuj nasz newsletter, by przyjrzeć się macierzyństwu z bliska!
Nasze artykuły
Zapoznaj się z ciekawymi artykułami stworzonymi przez członków zespołu Ośrodka Przystań.
Używamy plików cookie, aby personalizować treści i reklamy, udostępniać funkcje mediów społecznościowych i analizować ruch na naszej stronie. Udostępniamy również informacje o Twoim korzystaniu z naszej strony naszym partnerom w mediach społecznościowych, reklamie i analityce. Zobacz więcej
Ustawienia cookies
Akceptuję
Odrzucam
Polityka prywatności i cookies
Polityka prywatności i cookies
Lista cookies
Nazwa cookie
Aktywne
Ośrodek Psychoterapii Przystań informuje, że:
administratorem Pani/Pana danych osobowych jest Ośrodek Psychoterapii Agata Hensoldt-Jankowska z siedzibą we Wrocławiu, ul. Obornicka 101/4A, zwany dalej Administratorem;
Administrator prowadzi operacje przetwarzania Pani/Pana danych osobowych podanych w umowie/w trakcie wywiadu,
Pani/Pana dane osobowe przetwarzane będą w celu realizacji umowy i nie będą udostępniane innym odbiorcom,
podstawą przetwarzania Pani/Pana danych osobowych jest umowa,
podanie danych jest niezbędne do zawarcia umowy, w przypadku niepodania danych niemożliwe jest zawarcie umowy,
posiada Pani/Pan prawo do:
żądania od Administratora dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych osobowych,
wniesienia sprzeciwu wobec takiego przetwarzania,
przenoszenia danych,
wniesienia skargi do organu nadzorczego,
Pani/Pana dane osobowe nie podlegają zautomatyzowanemu podejmowaniu decyzji, w tym profilowaniu,
Pani/Pana dane osobowe będą przechowywane przez 20 lat dla pacjentów lata od zakończenia współpracy.
