Od czego zacząć spotkanie z psychoterapeutą psychodynamicznym?

Pierwsza wizyta u psychologa czy psychoterapeuty psychodynamicznego bardzo często wiąże się z wieloma emocjami i pytaniami. Z jednej strony, często umówieniu się na pierwszą konsultację psychologiczną towarzyszy nadzieja, że wreszcie uda nam się rozwiązać trudności, z którymi osoby zgłaszające się czasami zmagają się przez lata, z drugiej pojawia się niepewność, obawa, wątpliwości, czy nie zostaniemy ocenieni, a może nawet skrytykowani. Emocje te i obawy są zrozumiałe, zwłaszcza, gdy weźmiemy pod uwagę fakt, że zazwyczaj osoby zgłaszające się do psychologa, czy psychoterapeuty mają za sobą takie doświadczenia. Poczucie bycia niezrozumianym przez innych, najbliższych bywa jednym z powodów umówienia się na konsultację psychologiczną. Wtedy nadzieja na to, że specjalista nas wysłucha, zrozumie i pomoże, ściera się obawami, że po raz kolejny doświadczymy czegoś trudnego.

Spis treści:

• Jak się przygotować na pierwszą wizytę u psychoterapeuty?
• Pierwsza wizyta u psychoterapeuty psychodynamicznego
• Terapia psychodynamiczna – obiektywne fakty i subiektywne odczucia
• Terapia psychodynamiczna – teraźniejszość i przeszłość
• Wcześniejsze doświadczenia psychoterapeutyczne
• Terapia psychodynamiczna – oczekiwania i wyobrażenia
• Terapia psychodynamiczna – obawy, wątpliwości, pytania

Jak się przygotować na pierwszą wizytę u psychoterapeuty?

Częstym pytaniem, jakie pada w momencie umawiania się na wizytę, jest: „czy mam się jakoś przygotować?”. Pacjenci pytają też o to, jak będzie przebiegać pierwsza wizyta, czy trzeba coś ze sobą zabrać, o co psycholog bądź psychoterapeuta będzie pytał.

Na pytanie, czy należy się jakoś przygotować na pierwszą konsultację psychologiczną, odpowiedź nie jest jednoznaczna. Z jednej strony dobrze jest mieć chociażby w zarysie określone, jakimi obszarami swojego życia chcielibyśmy się zająć, z drugiej – sztywne zaplanowanie, o czym będziemy mówić, może spowodować, że ważne, ale np. trudne, czy wstydliwe aspekty zostaną pominięte milczeniem. Zresztą spotkanie z psychologiem czy psychoterapeutą to rozmowa i jako taka ma swoją dynamikę. Czasem w trakcie spotkania otwierają się wątki, o których rozmawiać nie planowaliśmy, czasem rozmowa schodzi na inne niż zamierzone tory, co nie oznacza, że jest mniej efektywna. Bywa, że właśnie ta inna perspektywa, wzbudzona pytaniami terapeuty, okazuje się odkrywcza i ważna. Zaciekawienie i otwartość budują gotowość zobaczenia innego spojrzenia.

Pierwsza wizyta u psychoterapeuty psychodynamicznego.

Pierwsze spotkanie w dużym stopniu przeznaczone jest na wywiad, dlatego możemy spodziewać się pytań o różne sfery naszego życia (rodzinną, relacji, bliskich i intymnych związków, zawodową, pasji, marzeń i planów). Jednakże równie ważnym celem pierwszych spotkań, jest ocena tego, jak czujemy się w kontakcie z psychoterapeutą. Po spotkaniu, skupiając się i analizując to, co powiedzieliśmy, a o czym zapomnieliśmy wspomnieć, warto nie pomijać tego, jak czuliśmy się podczas spotkania oraz jakie emocje towarzyszyły nam po jego zakończeniu.

Najczęstszym punktem wyjścia do pierwszej rozmowy jest pytanie padające z ust psychoterapeuty, co takiego się wydarzyło, że zgłosił się pan/ pani na wizytę. Powód wizyty jest niezmiernie ważny, bo pokazuje nie tylko to, co się dzieje aktualnie w naszym życiu, ale także kiedy i w jakich okolicznościach gotowi jesteśmy sięgnąć po pomoc, zmierzyć się ze zmianą.

Terapia psychodynamiczna – obiektywne fakty i subiektywne odczucia

W tym miejscu warto napisać, że nie zawsze psychoterapeuta zatrzyma się na pierwszej odpowiedzi, którą od nas usłyszy. Zdarza się, że swoje zachowania, czy decyzje argumentujemy okolicznościami zewnętrznymi czy opiniami innych („partner mnie poprosił”, „szef kazał”, „ludzie tak sugerują”). Psychoterapia to poszukiwanie wewnętrznych, osobistych odpowiedzi – „co to dla mnie znaczy, że partner mnie poprosił?”, „jak się czuję z tym, że szef kazał?” „dlaczego robię to, co sugerują inni?”. Poszukiwanie wewnętrznej perspektywy zaczyna się już od pierwszego spotkania z psychoterapeutą, często od pierwszego pytania.

Terapia psychodynamiczna – teraźniejszość i przeszłość

Żeby móc uchwycić szerszy kontekst zgłoszenia, na konsultacjach często padają pytania o obecną sytuację – rodzinną, osobistą, zawodową oraz o historię życia. Wywiad, którego celem jest zdobycie informacji o naszym aktualnym funkcjonowaniu w różnych sferach, najczęściej przybiera formę rozmowy, opowiadania o sobie. Równie ważne jak fakty są tutaj nasze odczucia, nasza perspektywa. Ktoś może opowiadać o stabilnej pracy, ale istotne jest, jak się z tym czuje, bowiem dla jednych będzie to coś, co daje poczucie bezpieczeństwa, dla innych nużący i krępujący wolność kierat.
Te dwie perspektywy – „obiektywna” i naszych subiektywnych odczuć i wspomnień przeplatają się ze sobą przez większość konsultacji. Wtedy, kiedy opowiadamy zarówno o aktualnej sytuacji życiowej, jak i o przeszłości – rodzinie pochodzenia, tym, jak zapamiętaliśmy nasze dzieciństwo, rodziców z tamtego okresu, jakie obrazy z nami zostały. To właśnie nasze wspomnienia, doświadczenia, odczucia tworzą nasz świat wewnętrzny, który poznać i zrozumieć chce psychoterapeuta psychodynamiczny.
W trakcie konsultacji padają także pytania o nasz stan zdrowia, dolegliwości somatyczne, z którymi się zmagamy, ewentualne leczenie. To, jakie sytuacje przeżywamy, jako trudne i stresowe i jak sobie z nimi radzimy.

Wcześniejsze doświadczenia psychoterapeutyczne

Ważnym obszarem są też ewentualne wcześniejsze doświadczenia psychoterapeutyczne – czyli to, czy dany kontakt z psychoterapeutą jest pierwszym, czy kolejnym, jakie były powody wcześniejszych zgłoszeń i jak te relacje przebiegały. Wiedza na ten temat pozwala uwrażliwić zarówno terapeutę jak i pacjenta na ewentualne trudności i wyzwania przyszłego procesu terapeutycznego.

Terapia psychodynamiczna – oczekiwania i wyobrażenia

Równie istotne jak powód zgłoszenia są oczekiwania, z jakimi osoba zgłasza się na konsultację. Konsultacje to czas na omówienie oczekiwań, wyobrażeń, czasami ich zweryfikowanie, kiedy oczekiwania wykraczają poza to, co może wydarzyć się w ramach procesu psychoterapii. Przykładowo, podejmując się psychoterapii, nie zmienimy naszych bliskich. Nie mamy też gwarancji, że wprowadzimy w nasze życie zmiany, których do tej pory nie byliśmy w stanie urzeczywistnić – zmienimy pracę, zaczniemy być asertywni. Możemy natomiast spodziewać się tego, że lepiej zrozumiemy siebie, kierujące nami, czasami ukryte motywy, schematy zachowań, lęki i obawy. Zwiększenie samoświadomości oraz akceptacja konsekwencji własnych wyborów może skutkować realnymi zmianami w naszym życiu, albo zmianą postrzegania tego, co się w nim wydarza.

Terapia psychodynamiczna – obawy, wątpliwości, pytania

Na to wszystko jest miejsce podczas konsultacji. Pierwsze spotkania poprzedzające decyzję o podjęciu psychoterapii u danego psychoterapeuty to czas i miejsce, by wybrzmiały zarówno nasze oczekiwania jak i obawy oraz na to, by ocenić, jak czujemy się w danej relacji. Dlatego też podjęcie psychoterapii poprzedzają zazwyczaj dwie, trzy konsultacje.

Decyzja o podjęciu terapii to istotna decyzja, z którą nie warto się śpieszyć i podejmować jej w trakcie pierwszej konsultacji, często w silnych emocjach.

To także decyzja, przy podjęciu której warto zaufać sobie i temu, jak czujemy się z daną osobą, czy wybrany psychoterapeuta budzi nasze zaufanie i daje poczucie bezpieczeństwa na tyle, by móc się otworzyć przed nim i na to, co od niego usłyszymy.

Agata Hensoldt – Jankowska – psycholożka, psychoterapeutka, w Ośrodku Psychoterapii Przystań prowadzi psychoterapię indywidualną i grupową osób dorosłych oraz psychoterapię par.

Dowiedz się więcej

Przemoc emocjonalna – jak ją rozpoznać 

Psychoterapia indywidualna

CHAD – Między manią a depresją

Dlaczego stawianie granic jest ok

Psycholog Wrocław – umów wizytę online lub telefonicznie 

Zapraszamy! Ośrodek Psychoterapii Przystań