Psychoterapia dzieci – jak wygląda i czym różni się od psychoterapii dorosłych?

Psychoterapia osób dorosłych w głównej mierze polega na rozmowach z psychoterapeutą. Z uwagi na to, duża część osób zastanawia się, w jaki sposób prowadzona jest psychoterapia dzieci.

Czy psychoterapia dzieci wygląda podobnie jak terapia osób dorosłych? Jak utrzymać uwagę dziecka i motywować do rozmowy na temat jego przemyśleń i uczuć przez około godzinę? A może terapia dzieci wygląda zupełnie inaczej? Na te pytania postaram się Państwu odpowiedzieć.

Z uwagi na to, że osoba dorosła jest w większym stopniu świadoma swoich emocji, uczuć niż dziecko, a także posiada większe umiejętności samokontroli, wnioskowania oraz myślenia abstrakcyjnego, psychoterapia oparta głównie na odpowiednio kierowanych rozmowach jest efektywna. Z dziećmi natomiast sprawa wygląda nieco inaczej.

Spis treści:

• Metody terapeutyczne dobierane są odpowiednio do wieku dziecka i jego możliwości poznawczych
• Psychoterapię dzieci i dorosłych odróżniają nie tylko metody pracy ale również motywacja
• Ważna jest współpraca z rodziną i otoczeniem dziecka
• Pierwsze spotkanie to konsultacja

Metody terapeutyczne dobierane są odpowiednio do wieku dziecka i jego możliwości poznawczych

Dzieci swoje trudności najczęściej odzwierciedlają w zabawie, dlatego też, jeśli dziecko jest mniejsze, terapeuta bazuje na tej aktywności. Ponadto często korzysta z różnych gier, dzięki czemu może nawiązać z dzieckiem więź, dowiedzieć się co lubi, jakie są jego zainteresowania. Sama relacja między terapeutą a dzieckiem jest ważnym czynnikiem leczącym. Relacja pełna akceptacji i braku oceniania jest istotna w każdym procesie terapeutycznym.
Ważnym elementem pracy z dziećmi jest także praca w oparciu o rysunek. Dzieci mogą w ten sposób wyrazić swoje uczucia i obawy. Podobnie dzieje się, kiedy wspólnie z terapeutą tworzą opowiadania lub bajki. Dziecko, tworząc opowiadania wspólnie z terapeutą, często głównemu bohaterowi przypisuje własne cechy lub przedstawia jego sytuację, jako podobną do swojej.  Dzieciom łatwiej mówić o swoich trudnościach nie odnosząc ich bezpośrednio do siebie.

Psychoterapię dzieci i dorosłych odróżniają nie tylko metody pracy ale również motywacja

W przypadku osób dorosłych będzie to głównie motywacja wewnętrzna, która ma duże znaczenie. Człowiek dorosły samodzielnie zgłasza się na terapię. Jest świadomy, że będzie ona wymagała również jego pracy i starań. Dzieci są zgłaszane na psychoterapię przez rodziców/opiekunów, tym samym nie mają one motywacji wewnętrznej. Często nie odczuwają bezpośrednich skutków swoich trudnych zachowań, nie rozumieją do końca swoich emocji, które na owe zachowania się przekładają. To przede wszystkim otoczenie zwraca uwagę, że funkcjonowanie dziecka utrudnia życie codzienne rodziny, otoczenia i samego dziecka. Z uwagi na to, psychoterapeuta, nawiązując dobrą i bezpieczną relację z dzieckiem, ma szansę zachęcić je do kontynuowania spotkań i uzyskać jego zaangażowanie. 

Ważna jest współpraca z rodziną i otoczeniem dziecka

Kolejną różnicą jest współpraca z otoczeniem. Psychoterapia osób dorosłych bazuje na pracy z osobą zgłaszającą się ze swoimi trudnościami. Psychoterapia dzieci, w dużej mierze, opiera się na współpracy z rodziną dziecka, a także szkołą lub przedszkolem. Dla psychoterapeuty istotne są informacje – jak dziecko radzi sobie w szkole, jakie ma relacje z rówieśnikami, jak zachowuje się wobec innych członków rodziny lub nauczycieli. Często terapeuta zaleca pewne metody wychowawcze, które mają na celu wspomaganie efektywności terapii lub proponuje wskazówki dla nauczycieli, aby wspomóc ich relację z dzieckiem. Nierzadko konieczne okazuje się podjęcie terapii rodzinnej. Dzieci są świetnymi obserwatorami i często, poprzez swoje zachowanie, informują otoczenie o trudnościach przeżywanych w rodzinie. 

Pierwsze spotkanie to konsultacja

Psychoterapię dzieci rozpoczynamy od spotkania konsultacyjnego z rodzicami, na którym terapeuta może poznać powód zgłoszenia dziecka na terapię oraz zebrać wywiad i poznać oczekiwania rodziców. W kolejnych spotkaniach udział bierze dziecko, aby terapeuta mógł je poznać i sposób jego funkcjonowania. Konsultacje kończą się rozmową z rodzicami i wspólnym zaplanowaniem działań zmierzających do poprawy sytuacji i pomocy dziecku, a także całej rodzinie.

Katarzyna Kiedrzyńska – psycholożka, psychoterapeutka, w Ośrodku Psychoterapii Przystań prowadzi psychoterapię dzieci i młodzieży

Psycholog Wrocław – umów wizytę online lub telefonicznie 

Zapraszamy! Ośrodek Psychoterapii Przystań