Psychoterapia grupowa

Psychoterapia grupowa

Jedną z form pracy psychoterapeutycznej jest psychoterapia grupowa. Poprzez udział w grupach wsparcia czy grupach terapeutycznych pacjenci mają możliwość doświadczać i obserwować, w jaki sposób ich trudności ukazują się w relacjach z innymi ludźmi.
Relacje z innymi odgrywają ważną rolę w życiu każdego człowieka już od dnia narodzin. Potrzeba kontaktu z innymi jest jedną z podstawowych potrzeb. To, w jakim stopniu i jak odpowiadają na potrzeby dziecka osoby z jego otoczenia wraz z uwarunkowaniami temperamentalnymi kształtuje u dziecka, a potem dorosłego postrzeganie siebie, innych ludzi i świata. To, czy już jako dzieci uzyskujemy odpowiedź na nasze potrzeby, czy nie oraz to, na ile odpowiedź ta jest adekwatna wpływa także na naszą emocjonalność, sposoby radzenia sobie z napięciem, sposoby budowania i utrzymywania relacji z innymi ludźmi, interpretacje zdarzeń itd. Jak widać, inni ludzie mają znaczenie nie tylko jak “towarzysze”, ale także aktywni uczestnicy naszego życia. Dlatego też grupa stanowi miejsce, gdzie nie tylko możemy przyglądać się i zmieniać swoje relacje z innymi ludźmi, ale także daje możliwość zrozumienia siebie, dzięki “przeglądaniu się w oczach innych ludzi jak w lustrze”.

Wskazania do terapii grupowej

Dla kogo wskazana jest psychoterapia grupowa:
– dla osób, które mają trudność w nawiązywaniu nowych relacji lub ich utrzymywaniu,
– dla osób, które obawiają się bliskości,
– dla osób, które w relacjach z innymi mają tendencję do wycofywania się,
– dla osób, które zbyt mocno angażują się w relacje z innymi, pozwalają im decydować o swoim życiu i obawiają się samodzielności,
– dla tych, którzy są impulsywni, którym trudno zapanować nad swoimi emocjami i zachowaniami,
– dla tych, którzy nie rozumieją swoich emocji, nie umieją ich nazwać, nie wiedzą, jak je adekwatnie wyrażać,
– dla osób odczuwających pustkę w życiu, zmagających się z brakiem celu i motywacji do działania,
– dla osób doświadczających stanów lękowych, obniżonego nastroju i nawracających kryzysów psychicznych,
– dla osób mających trudność z samoakceptacją i odczuwających silną presję oczekiwań innych.
W grupach, zwłaszcza psychoterapeutycznych, zazwyczaj odtwarza się większość ważnych dla nas relacji z innymi ludźmi. Daje to możliwość doświadczania ich w bezpiecznym środowisku – przeżywania, przyglądania się i rozumienia emocji, które temu towarzyszą. Charter grupy pozwala też na próbowanie nowych zachowań, przełamywanie dotychczasowych schematów działań, eksperymentowanie z nowymi sposobami bycia. Żeby było to możliwe, grupy muszą dawać poczucie bezpieczeństwa i oparcia, dlatego też udział w grupie wiąże się z przestrzeganiem kilku podstawowych zasad. Najważniejszą z nich jest przestrzeganie tajemnicy.

Zasady pracy w grupie

Zasada poufności to fundament zaufania grupowego. Tylko wtedy, gdy uczestnicy będą mieli pewność, że to, o czym mówią na grupie, jak się zachowują, co przeżywają nie wyjdzie poza grupę, będą mogli czuć się na tyle bezpiecznie, by otwarcie o sobie mówić czy próbować nowych zachowań. Tajemnicą objęte jest nie tylko to, co mówią inni (poza prowadzącymi), ale często także sam udział innych osób. Uczęszczając np. na grupę wsparcia dla osób uzależnionych możemy nie chcieć, żeby osoby postronne wiedziały o naszym problemie. Dlatego też ustalając zasady grupy, rozmawia się często o tym, jak uczestnicy chcieliby zachować się w sytuacji, w której spotkaliby kogoś z grupy w innym miejscu, np. w szkole na zebraniu rodziców, czy w centrum handlowym.
Kolejną ważną kwestią, łącząca się z zasadą tajemnicy, jest niepowiązanie uczestników grupy w świecie rzeczywistym. Wskazane jest to, żeby osoby decydujące się na udział w grupie nie znały się wcześniej i nie łączyły ich żadne osobiste czy zawodowe relacje. Trudno mówić szczerze o swoich emocjach i odczuciach w obecności szefa, sąsiada czy nauczycielki swojego dziecka.
Zasada ta nie jest tak bezwzględna, jak zasada poufności i tak np. zdarzają się grupy wsparcia prowadzone dla uczniów jednej szkoły czy grupowe interwencje kryzysowe obejmujące współpracowników z jednego miejsca pracy. W takich sytuacjach to, że uczestnicy znają się wpisane jest w charakter pracy tak jak to, że uczestników łączą wzajemne zależności.
Istnieje wiele różnorodnych form pomocy grupowej: grupy psychoedukacyjne, grupy wparcia, rozwojowe, samopomocowe, grupy psychoterapeutyczne. Każde z nich charakteryzują się trochę innymi zasadami, zbiór których tworzy kontrakt grupowy. Kontrakt taki może być albo przedstawiany uczestnikom przed przystąpieniem do grupy, albo ustalany wspólnie na pierwszym (pierwszych) spotkaniu grupy. Tym jednak co wspólne i obowiązujące we wszystkich grupach, poza tajemnicą grupową, są zasady wzajemnego szacunku, nieoceniania, nieprzerywania sobie wzajemnie, czy zasady komunikacji opartej na szacunku drugiej osoby.
Poza zasadami formalnymi, które obowiązują od początku trwania grupy, każda grupa wypracowuje swoje własne nieformalne zasady, co świadczy o indywidualności i niepowtarzalnym charakterze i klimacie każdej grupy.
Grupy zazwyczaj odbywają się o stałej porze i z określoną częstotliwością. Najczęściej są to spotkania raz w tygodniu, ale też może być to raz czy dwa razy w miesiącu – np. w pierwszą i trzecią sobotę miesiąca.

Grupy otwarte i zamknięte

Grupy mogą być: otwarte lub zamknięte, ograniczone w czasie lub mieć charakter ciągły. Grupa otwarta oznacza, że na dowolnym etapie jej trwania do grupy, w miarę wolnych miejsc, mogą dołączyć nowe osoby. Zazwyczaj członkowie grupy informowani są z wyprzedzeniem o tym, że do grupy dołączy ktoś nowy. W przeciwieństwie do tego grupa zamknięta oznacza, że po jej rozpoczęciu do grupy nie dołączy nikt nowy, a spotkania odbywają się w ustalonym składzie.
W przypadku grupy ograniczonej w czasie termin jej zakończenia znany jest w momencie rozpoczęcia; charakter ciągły oznacza, że termin zakończenia nie jest ustalony.

Osoby prowadzące grupy

Najczęściej grupy prowadzone są przez specjalistów (psychologów, psychoterapeutów, pedagogów, trenerów grupowych), ale mogą także mieć charakter samopomocowy. W przypadku grup samopomocowych wszyscy uczestnicy doświadczają tej samej trudności, często jednak jedna osoba (czy kilka osób z grupy), z dużym doświadczeniem i stażem w grupie pełni funkcję lidera.

Konsultacje do grupy

Udział w grupie poprzedzony jest konsultacjami indywidualnymi, na których poza standardowym wywiadem dotyczącym powodu zgłoszenia, oczekiwań, bieżącej sytuacji życiowej, wcześniejszych doświadczeń terapeutycznych itd., omawia się charakterystykę pracy grupowej, oczekiwania, obawy i wyobrażenia osoby zgłaszającej się oraz zasady obowiązujące w danej grupie (zasadę poufności, to, czy uczestnicy grupy mogą spotykać się ze sobą poza sesjami grupy, czy nie, zasady płatności, ilość sesji, w których należy uczestniczyć w sytuacji przedwczesnej rezygnacji itd.)

W naszym Ośrodku prowadzimy grupy: wsparcia, rozwojową i psychoterapeutyczną.

Grupa wsparcia

Grupy wsparcia to najczęściej grupy tematyczne. Uczestnicy grupy skupiają się wokół jednego problemu, sytuacji, a celem udziału w grupie jest uzyskanie wsparcia zarówno emocjonalnego jak i poznawczego – można obserwować, jak inni radzą sobie z podobnymi problemami. Ważną rolę w grupach wsparcia odgrywa sama przynależność do grupy. Poczucie wspólnoty oraz to, że własną obecnością, aktywnym doświadczeniem, czy zaangażowaniem możemy innym pomóc to ważne czynniki leczące.
Praca w grupie wsparcia skupia się na “tu i teraz”, na radzeniu sobie z doświadczanymi trudnościami, konkretnymi problemami. Istotną rolę odgrywają informacje zwrotne od innych uczestników grupy, dzielenie się przez nich ich własnymi doświadczeniami. Prowadzący grupę są bardziej aktywni niż w grupie psychoterapeutycznej, a spotkania uczestników poza grupą nie są zabronione, a czasami są wręcz zalecane.

Grupa rozwojowa

Grupa rozwojowa ma za zadanie wspierać jednostkę w procesie jej naturalnego rozwoju. Każdy z nas w swoim życiu ma lepsze i gorsze dni. Przeżywamy całą gamę różnorodnych uczuć od tych wzniosłych i przyjemnych, po takie, o których nie chcemy mówić nikomu. Każdy szuka swojego miejsca w świecie, przestrzeni, w której będzie mógł się realizować, sposobu na życie, w którym będzie czuł się szczęśliwy.
Grupa rozwojowa ma pomóc jednostce w odpowiedzi na pytania: kim jestem i czego w życiu pragnę. Stwarza bezpieczną przestrzeń do szukania zasobów, które posiadamy, a których często sami nie dostrzegamy. Podsuwa wskazówki do przekształcania problemów stojących na naszej drodze w wyzwania, które dobrze przeżyte mogą nas wzmocnić i zbudować. Wspiera w trudnościach na drodze rozwoju jak również uczestniczy w radościach z niego płynących.
Grupa rozwojowa dla młodzieży prowadzona w naszym Ośrodku prowadzona jest w koncepcji Gestalt, która wywodzi się z nurtu psychologii humanistycznej. Nurt ten mocno skupia się na pracy, której celem jest przejmowanie odpowiedzialności za swoje życie oraz umiejętności bycia „Tu i Teraz”. Jest mocno nastawiony na budowanie głębokich i wspierających relacji, jak również na indywidualny rozwój każdego człowieka. „

Grupa psychoterapeutyczna

Uczestnicy grupy psychoterapeutycznej dzięki własnym obserwacjom, komentarzom terapeuty oraz dyskusji grupowej poszerzają i pogłębiają swoją samoświadomość. Pacjenci w świadomy jak i częstokroć nieświadomy sposób wyrażają swój stosunek do grupy jako całości, poszczególnych jej członków, jak również prowadzących. Uczestnicy grupy w toku jej rozwoju ujawniają własną problematykę, mierzą się z kwestiami zależności, separacji, indywiduacji.
W psychoterapii grupowej najważniejszym czynnikiem są relacje między uczestnikami grupy oraz między uczestnikami a psychoterapeutami prowadzącymi.
Pomimo, iż możemy wyróżnić pewne procesy, zjawiska ukazujące się w każdej grupie, to nie możemy w pełni przewidzieć dynamiki grupowej, co świadczy o wyjątkowości każdej grupy i jej indywidualnym wymiarze. Dzięki zasadom settingu, zapewniającym optymalne warunki bezpieczeństwa, uczestnicy mają możliwość wziąć udział w unikatowym doświadczeniu grupowym.
Psychoterapię grupową szczególnie polecamy osobom, które doświadczają trudności w nawiązywaniu bądź utrzymaniu relacji z innymi ludźmi, tym, którzy obawiają się zarówno bliskości jak i samotności. Do udziału w tej formie psychoterapii zapraszamy także osoby, które mierzą się z poczuciem pustki, brakiem satysfakcji w życiu, mają trudności z odnalezieniem sensu życia, przeżywają napięcie i niepokój.

Czynniki leczące w psychoterapii grupowej

Wprawdzie grupy różnią się charakterem, założeniami, obowiązującymi w nich zasadami, wyróżnić można jednak kilka czynników, które pomagają poradzić sobie z doświadczanymi trudnościami. Są to:
– towarzyszenie innym w ich zmaganiom i obserwacja tego, jak sobie radzą, pomagają odzyskać nadzieję,
– obserwowanie innych poszerza wiedzę na temat możliwych sposobów radzenia sobie, jest źródłem pomysłów, które można wykorzystać we własnym życiu,
– doświadczenie, że inni ludzie także zmagają się z (podobnymi) trudnościami daje poczucie , że możemy być zrozumiani i zaakceptowani przez innych, osłabia poczucie osamotnienia,
– poczucie, że możemy innym zaoferować coś od siebie – buduje i wzmacnia poczucie własnej wartości,
– bezpieczne środowisko grupy i wspierająca obecność terapeutów ułatwia przeżycie trudnych dla nas sytuacji i podjęcia próby zmiany naszego zachowania,
– informacje zwrotne od innych uczestników oraz komentarze prowadzących dają możliwość zrozumienia własnych emocji i zachowań,
– charakter grupy sprzyja testowaniu nowych sposobów reagowania, wyrażaniu emocji, zachowania się,
– udział w grupie umożliwia doświadczenie przynależności, poczucia bycia częścią grupy.

Podsumowanie możliwości psychoterapii grupowej we wrocławskim ośrodku

Zespół specjalistów Ośrodka Psychoterapii Przystań – socjoterapeutów oraz psychoterapeutów pracujących w różnych modalnościach daje nam możliwość zaoferowania różnorodnych grup kierowanych do różnych odbiorców i dopasowanych do problemów pacjenta. Prowadzimy także warsztaty o tematyce odpowiadającej najczęściej zgłaszanym trudnościom, zapytaniom i będących doskonałym wsparciem i uzupełnieniem psychoterapii.

W naszym Ośrodku prowadzimy grupy:

Terapia grupowa dla dorosłychTRWAJĄ ZAPISY, początek STYCZEŃ/LUTY 2023

Grupa psychoterapeutyczna dla osób z tzw. syndromem DDA TRWAJĄ ZAPISY, GRUPA PÓŁOTWARTA

Grupa psychoterapeutyczna dla osób z tzw. syndromem DDAZAPISY NA LISTĘ OCZEKUJĄCYCH

Dziecięca grupa rozwojowaZAPISY NA LISTĘ OCZEKUJĄCYCH

GRUPA WSPARCIA „OPANUJ STRES”

Zapraszamy osoby dorosłe do udziału w grupie wsparcia! Udział w grupie dedykowany jest dla osób, które doświadczają …

DNI OTWARTE – X-LECIE OŚRODKA PSYCHOTERAPII PRZYSTAŃ

Przystań to miejsce, które od lat tworzymy z ideą niesienia rzetelnej pomocy psychologicznej naszym pacjentom. Nasze wspólne …

Grupa dla młodzieży

Okres dorastania i wchodzenia w dorosłość jest czasem, kiedy młody człowiek odkrywa siebie na nowo, poznaje swój potencjał, …