Depresja u dzieci i młodzieży – jakie są objawy i jak ją wyleczyć? Ujęcie poznawczo – behawioralne

W ostatnich latach temat depresji u dzieci i młodzieży zyskuje coraz większą popularność. Jako społeczeństwo posiadamy coraz większą wiedzę i rozumienie depresji jako choroby, a nie przejawów lenistwa czy też niedojrzałości dziecka. Kiedy dziecko cierpi z powodu depresji, ciężko jest rodzicom znaleźć skuteczne sposoby na poprawę nastroju dziecka – wspólne spacery, czy spędzenie razem czasu nie wystarczają. Konieczne wówczas jest udanie się po pomoc do specjalistów – lekarza psychiatry, psychoterapeuty.

Depresję rozpoznajemy zgodnie z kryteriami opisanymi w klasyfikacjach ICD (obowiązuje w Polsce) bądź DSM. Możemy zatem zauważyd, że mamy do czynienia z chorobą a nie „złym zachowaniem dziecka”. O depresji mówimy (za DSM V), jeśli w ciągu dwóch tygodni pojawiła się zmiana w dotychczasowym funkcjonowaniu dziecka i zaobserwowaliśmy u niego pięd lub więcej objawów, w tym jeden z nich to obniżony nastrój lub utrata zainteresowao. Przez większą częśd dnia u dziecka dominuje:

• obniżony nastrój, bądź też poirytowanie, rozdrażnienie (w tym różni się ona od depresji u osób dorosłych);
• prawie każdego dnia znacząco osłabiło się zainteresowanie dziecka aktywnościami, czerpaniem z nich przyjemności;
• możemy zaobserwować również spadek wagi mimo braku diety, jak również spadek, czy też wzrost apetytu. U dzieci możemy obserwowad nie osiąganie wagi adekwatnej do wieku
  rozwojowego (zgodnie z siatką centylową).

Do innych objawów depresji należą:

• wzmożona sennośd lub trudności ze snem,
• pobudzenie psychoruchowe, bądź spowolnienie,
• spadek energii,
• poczucie bezwartościowości, nieadekwatne poczucie winy,
• osłabiona koncentracja uwagi, trudności z podejmowaniem decyzji,
• powracające myśli o śmierci.

• Leczenie depresji u dzieci i młodzieży wymaga innych oddziaływań niż w przypadku osób dorosłych. Niezwykle ważne jest angażowanie rodziców w pomoc dziecku, jak również wsparcie dziecka zarówno w środowisku domowym, jak i szkolnym. W terapii depresji u dzieci i młodzieży bardzo ważne jest zrozumienie, co doprowadziło do depresji, jak również to, co ją podtrzymuje.
  Do głównych interwencji terapeutycznych należą:
• ocena ryzyka samobójstwa, zapewnienie bezpieczeństwa;
• psychoedukacja (w tym zidentyfikowanie czynników podtrzymujących depresję);
• edukacja na temat emocji;
• angażowanie całej rodziny (psychoedukacja, treningi umiejętności rodzicielskich, współpraca z lekarzem);
• tzw. aktywizacja behawioralna (angażowanie w różne aktywności, które sprawiają przyjemność);
• nauka rozwiązywania problemów, chwalenia siebie, umiejętności radzenia sobie z porażkami;
• kształtowanie nowych, bardziej adaptacyjnych przekonań na swój temat.

W pracy z dziećmi i młodzieżą najważniejszym składnikiem terapii jest relacja terapeutyczna.

• Ambroziak K., Kołakowski A., Siwek K. Depresja nastolatków. Jak ją zrozumieć i pokonać. GWP, Sopot 2018.
• Kendall P. Terapia dzieci i młodzieży. Procedury poznawczo – behawioralne. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
• Loose Ch., Graaf P., Zarbock G. Terapia schematów dzieci i młodzieży. GWP, Sopot 2017.
• Morrison J., Flegel K. Wywiad diagnostyczny z dziećmi i młodzieżą. Rozpoznanie zgodne z DSM – 5. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2018.

Karolina Pietrzak – psycholog, certyfikowana psychoterapeutka poznawczo-bahawioralna. W Ośrodku Psychoterapii Przystań prowadzi psychoterapię indywidualną osób dorosłych i młodzieży.