JESTEM W CIĄŻY?! O WSPARCIU OKOŁOPORODOWYM

Ciąża to temat wzbudzający całe spektrum emocji – od par usilnie starających się o dziecko, po takie, które przepełnia lęk przed niechcianym potomstwem… Pary w stanie euforii spełniające marzenie o powiększeniu rodziny, a także rozżaleni partnerzy przeżywający żałobę po stracie ciąży… Czym jest stan ciąży, jakie niesie zagrożenia, jakie są możliwości wsparcia?

Spis treści:

• Co zmienia ciąża?
• Jakie są stresory dla kobiety w trakcie ciąży?
• Czym jest wsparcie psychologiczne okołoporodowe?
• Kiedy wsparcie okołoporodowe jest potrzebne?

Co zmienia ciąża?

Ciąża to wyjątkowy okres w życiu kobiety, który niesie za sobą wiele fizycznych i emocjonalnych zmian. Jakie to są zmiany i co za sobą niosą?

Fizyczne zmiany w ciele:

• Poziomy hormonów, takich jak progesteron i estrogen, znacznie się zmieniają w trakcie ciąży – te hormony odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu ciąży i regulacji procesów zachodzących w organizmie kobiety;
• Przyrost masy ciała jest naturalnym aspektem ciąży. Kobieta przybiera na wadze w miarę rozwoju dziecka, a także w wyniku zmian w tkance tłuszczowej i płynach w organizmie;
• Macica stopniowo się powiększa w miarę wzrostu dziecka. Może to powodować nacisk na inne narządy wewnętrzne i wywoływać uczucie dyskomfortu;
• Zmiany w układzie krążenia – krew kobiety musi dostarczać tlen i składniki odżywcze zarówno dla matki, jak i dla rozwijającego się dziecka. W związku z tym dochodzi do zmian w ciśnieniu krwi i ilości krwi krążącej w organizmie;
• Zmiany w układzie oddechowym – wzrost macicy może wpłynąć na ruchomość przepony i oddychanie. W późniejszych fazach ciąży mogą pojawić się trudności z oddychaniem.

Emocjonalne zmiany:

• Ekscytacja i radość – wiele kobiet odczuwa ekscytację i radość związane z oczekiwaniem na narodziny dziecka; 
• Niepewność i lęki – równocześnie z ekscytacją mogą pojawić się lęki i niepewność związane z przyszłością i zdrowiem dziecka oraz samym procesem porodu;
• Wzmożone emocje – hormonalne zmiany mogą wpłynąć na emocje, prowadząc do niestabilności nastroju, płaczliwości czy nadwrażliwości;
• Przygotowanie do macierzyństwa – ciąża może wywołać refleksje na temat macierzyństwa i przyszłej roli matki. Kobieta może analizować swoje wartości, plany i oczekiwania.

Zmiany w codziennym życiu:

• Zmiany w stylu życia: kobieta może potrzebować dostosować swoje codzienne nawyki do potrzeb ciąży, takie jak zdrowa dieta, aktywność fizyczna i unikanie substancji szkodliwych dla dziecka;
• Planowanie porodu i opieki nad dzieckiem: w trakcie ciąży kobieta często myśli o planie porodu, wyborze opieki medycznej oraz przygotowaniu do opieki nad noworodkiem.

Zmiany społeczne:

• Wsparcie społeczne: rodzina i przyjaciele mogą zapewniać wsparcie emocjonalne i praktyczne, co jest szczególnie ważne w trakcie ciąży.
• Relacje partnerskie: ciąża może wpłynąć na relacje partnerskie, wywołując zarówno pozytywne, jak i trudne doświadczenia.

Jakie są stresory dla kobiety w trakcie ciąży?

Ciąża, choć jest pięknym i wyjątkowym okresem, może również być czasem obarczonym różnymi stresorami i wyzwaniami. Są to obawy o zdrowie i rozwój dziecka będące częstym źródłem stresu. Kobieta może martwić się o ewentualne wady rozwojowe, komplikacje medyczne lub choroby dziedziczne. Wzrost masy ciała, zmiany hormonalne i fizyczne zmiany w ciele mogą powodować dyskomfort, zmęczenie i ból. To może wpływać na samopoczucie przyszłej mamy. Stres związany z niezadowoleniem z wyglądu może być szczególnie silny w społeczeństwach, które kładą duży nacisk na standardy piękna.

Ciąża może wymagać dostosowania lub rezygnacji z pewnych aspektów życia zawodowego. Obawy o wpływ ciąży na karierę, finanse i relacje w miejscu pracy mogą wywołać lęk i niepokój. Także nieodpowiednie lub brak wsparcia społecznego ze strony partnera, rodziny lub przyjaciół może powodować uczucie osamotnienia i stresu. Społeczne oczekiwania wobec kobiety w ciąży mogą wpłynąć na jej poziom komfortu psychicznego. Może to obejmować porównywanie się z innymi kobietami, oczekiwania dotyczące zachowań w ciąży czy niechciane porady. Ciąża niesie też za sobą wiele nieprzewidywalnych zmian i wydarzeń, co może prowadzić do uczucia braku kontroli nad własnym ciałem i życiem.

Czym jest wsparcie psychologiczne okołoporodowe?

Wsparcie okołoporodowe to obszar badań i praktyki skupiający się na dostarczaniu wsparcia emocjonalnego, fizycznego i informacyjnego kobietom w okresie przedporodowym, podczas porodu i po porodzie. Jest to istotny aspekt opieki perinatalnej, który ma na celu poprawę doświadczeń kobiet w trakcie tego wyjątkowego okresu i zapewnienie im zdrowego przebiegu ciąży, bezpiecznego porodu oraz zdrowego startu w macierzyństwo.

Wsparcie psychologiczne okołoporodowe może obejmować różne aspekty. Pierwszym z nich jest przygotowanie przedporodowe – psycholog pomaga w zrozumieniu procesu porodu, rodzenia i opieki nad noworodkiem. Celem jest zwiększenie pewności siebie i obniżenie poziomu lęku. Osoby udzielające wsparcia psychologicznego, takie jak doule (osoby wspierające kobiety w trakcie porodu) lub personel medyczny, mogą dostarczać uspokajającego wsparcia emocjonalnego, kiedy rozpocznie się proces rodzenia. Może to pomóc kobietom w radzeniu sobie ze stresem i bólem. Następnie, w fazie poporodowej, kiedy kobieta doświadcza różnorodnych emocji, w tym euforii, ale także smutku poporodowego czy lęku, psycholog pomaga w zrozumieniu i radzeniu sobie z tymi emocjami. Pomoc może być także udzielana przez przez partnera, rodzinę i przyjaciół.

Niekiedy jednak poród może być traumatycznym doświadczeniem dla kobiet, zwłaszcza w przypadku komplikacji lub złych wspomnień z tym związanych. Mamy wówczas do czynienia z traumą porodową. Wsparcie psychologiczne może pomóc w przetwarzaniu tych traumatycznych doświadczeń. Pomoc psychologa dotyczy nie tylko kobiety rodzącej, ale także jej partnera i rodziny. Partner może być również narażony na stres i napięcie w tym okresie, dlatego ważne jest, aby również on otrzymywał odpowiednie wsparcie emocjonalne.

Celem wszystkich takich działań jest zapewnienie kobietom i ich rodzinom warunków do przeżycia tego wyjątkowego okresu w jak najbardziej pozytywny i zdrowy sposób.

Kiedy wsparcie okołoporodowe jest potrzebne?

• Strata ciąży: W przypadku poronienia, martwego urodzenia lub innych strat ciąży, kobieta może potrzebować wsparcia emocjonalnego i psychologicznego, aby radzić sobie z żałobą i trudnościami emocjonalnymi.
• Depresja poporodowa: Jeśli kobieta doświadcza objawów depresji poporodowej, takich jak niski nastrój, utrata zainteresowań, zmęczenie czy trudności w funkcjonowaniu codziennym, wsparcie psychologiczne i ewentualnie terapia mogą pomóc jej w radzeniu sobie.
• Komplikacje ciąży i porodu: Kobieta, która doświadcza komplikacji medycznych w trakcie ciąży lub porodu, może potrzebować dodatkowego wsparcia od specjalisty.
• Historia traumy porodowej: Jeśli kobieta miała wcześniej traumatyczne doświadczenia związane z porodem, to spotkania z psychologiem mogą okazać się pomocne w celu przetworzenia tych wydarzeń.
• Przygotowanie do macierzyństwa: Przejście z okresu przedciążowego do macierzyństwa bywa dużym wyzwaniem. Wsparcie psychologiczne może pomóc w przygotowaniu się na nową rolę i obowiązki.
• Ogólne wsparcie emocjonalne: Niezależnie od specyficznych okoliczności, wiele kobiet może czerpać korzyści z ogólnego wsparcia emocjonalnego i informacyjnego w trakcie ciąży, porodu i połogu.

Ważne jest, aby pamiętać, że każda osoba i sytuacja są unikalne. Jeśli masz wątpliwości lub odczuwasz trudności emocjonalne, warto skonsultować się z lekarzem, położną lub psychologiem, aby określić, czy wsparcie psychologiczne może być pomocne. Wczesna interwencja może pomóc w zapobieganiu pogorszeniu się trudności emocjonalnych i zdrowotnych.

MOŻLIWOŚCI SKORZYSTANIA ZE WSPARCIA OKOŁOPORODOWEGO W OŚRODKU PSYCHOTERAPII PRZYSTAŃ

Psycholog pomaga stworzyć bezpieczną przestrzeń do dzielenia się swoimi myślami i emocjami, bez wstydu i obawy o ocenę. Ważne jest to, aby pamiętać, że trudności te mogą dotykać nie tylko przyszłą mamę, ale również tatę.

Pamiętaj: jeśli nie jesteś pewna/pewien, jaki rodzaj pomocy byłby dla Ciebie najkorzystniejszy – przyjdź na konsultację, porozmawiamy i wspólnie omówimy cele naszej współpracy!

W Ośrodku Psychoterapii Przystań w naszej ofercie oprócz klasycznych rodzajów wsparcia psychologicznego mamy również możliwość i zasoby udzielania psychologicznego wsparcia okołoporodowego. Specjalistką w tej dziedzinie jest pani Dorota Januszewska:

Dorota Januszewska – psycholożka, interwentka kryzysowa

Bibliografia:
Chrzan-Dętkoś, M. (2014). Depresja poporodowa – jak rozumieć i rozpoznawać depresję pojawiającą się po porodzie dziecka?

Pawlicka, P., Łockiewicz, M., & Szulman-Wardal, A. (2014). Oczekiwania kobiet ciężarnych w zakresie wsparcia społecznego i medycznego w okresie okołoporodowym. In Polskie Forum Psychologiczne (Vol. 1, No. XIX, pp. 126-139).

Psycholog Wrocław – umów wizytę online lub telefonicznie 

Zapraszamy! Ośrodek Psychoterapii Przystań

Dowiedz się więcej

Macierzyństwo-tutaj potrzebne jest wsparcie
Dlaczego warto iść na psychoterapię?
Depresja po stracie bliskiej osoby
Warsztaty w Ośrodku Przystań